زیر بغلزیر بغل جایی از بدن که در زیر شانه قرار دارد در باب طهارت و حج از آن سخن گفته‌اند. ۱ - معنای زير بغل زير بغل فرورفتگی ميان سینه و بازو در زير شانه می باشد. ۲ - کاربرد در فقهاز آن در باب طهارت و حج سخن گفته‌اند. ۳ - احکام زیر بغل در طهارتبلند گذاشتن موهای زير بغل مکروه [۱]
معالم الدين (قسم الفقه) ج۲، ص۹۱۶.
و زدودن آنها،بويژه پيش از احراممستحب است.مستحب است ازاله با نوره باشد و در صورت عدم دسترسی به نوره، تراشيدن افضل از کندن می‌باشد،بلکه کندن آنها مکروه است. در کراهت يا حرمت ازاله موهای بدن میت از جمله زير بغل او، اختلاف است. [۶]
مدارک العروة ج۶، ص۴۷۲.
هنگام حنوط ميّت مستحب است زير بغل او را با کافور مسح کنند.هنگام غسل، تخليل مواضعی از بدن از جمله زير بغل مستحب است. [۸]
ذکری الشيعة ج۲، ص۲۴۰.
۴ - احکام زیر بغل در حجکندن موی بدن از جمله زير بغل بر محرم، حرام و موجب ثبوت کفاره است. کفّاره کندن موی هر دو زير بغل، يک گوسفند و بنابر مشهور، کفّاره کندن موی يکی، اطعام سه مسکین است.برخی، زدودن به غير کندن را نيز در حکم، ملحق به کندن کرده‌اند؛ چنان که حکم کندن قسمتی از موهای زير بغل را، در حکم زدودن تمامی آن دانسته‌اند. ۵ - دیدگاه فقهی امام خمینی۱- روییدن موی درشت در صورت و پشت لب و در سینه و زیر بغل و درشت شدن صدا و مانند اینها نشانه بالغ شدن نیست، مگر انسان به‌واسطه اینها به بالغ شدن یقین کند. ۲- از مستحبات احرام است «آن‌که قبلاً بدن خود را پاکیزه نموده و ناخن و شارب خود را بگیرد و موی زیر بغل و عانه را با نوره ازاله نماید.» ۳- از جمله محرمات احرام «ازاله (برطرف نمودن) مو؛ زیاد و کم آن حتی یک مو از سر و ریش و بقیه بدن، چه با تراشیدن یا کندن یا غیر آنها به هر نحوی که باشد ولو اینکه با استعمال «نوره» باشد، چه مو را از (بدن) خود ازاله کند یا از غیر خودش ولو اینکه آن دیگری محل باشد.» [۱۳]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۴۸، کتاب الحج، القول فی تروک الاحرام، السادس عشر.
و « کفّاره کندن موی زیر هر دو بغل یک گوسفند است و احتیاط (واجب) آن است که همین کفّاره (گوسفند) برای کندن موی یکی از آنها نیز می‌باشد. و اگر دستی به مویش بکشد و یک مو یا بیشتر بیفتد احتیاطاً یک کف طعام صدقه بدهد.» [۱۴]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۴۸، کتاب الحج، القول فی تروک الاحرام، السادس عشر.
۴- از اعمال واجب عمره و حج حلق یا تقصیر است. در تقصیر، چیدن مقداری از مو یا ناخن با هر وسیله‌ای که بخواهد کفایت می‌کند، ولی بهتر آن است که مقداری از مو و مقداری هم از ناخن بگیرد. و برای کسی که باید حلق نماید احتیاط (واجب) آن است که همه سرش را بتراشد. لکن «اکتفا به کوتاه‌کردن موی عانه (زیر ناف) یا زیر بغل اشکال دارد.» [۱۵]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۷۷، کتاب الحج، الثالث من واجبات منی:التقصیر، مسالة ۳۰.
۵- برای ذبح و نحر آداب و وظایف مستحب و مکروهی است: از آن جمله بنا بر آنچه از گروهی از فقها فتوای به آن حکایت شده است این است که (مستحب است). .. شتر ایستاده باشد و دست‌هایش از مابین خف‌ها تا زانوها، یا تا زیر بغل‌ها بسته شود و پاهایش آزاد باشد. ۶ - پانویس۷ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۳۳۶-۳۳۷. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |